2025 Yılı Güncel Rehber: İş Yeri Hekimliği Eğitimi Nedir, Kimler Alabilir, Nasıl Sertifika Sahibi Olunur?
Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği alanında kabul gören kanun ve yönetmelikler, yalnızca çalışanları koruma amacı taşımaz; aynı zamanda yeni uzmanlık alanlarının oluşmasına da katkı sağlar. Bu alanlardan biri olan iş yeri hekimliği, çalışanların sağlığını güvence altına alan en önemli meslek gruplarından biridir. Özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfa giren iş yerlerinde, mevzuat gereği iş yeri hekimi görevlendirilmesi zorunludur.
İş yeri hekimi; sadece hastalıkları tedavi eden değil, aynı zamanda iş kazaları, meslek hastalıkları ve hijyen eksiklikleri gibi riskleri önceden tespit ederek müdahale eden bir uzmandır. Ancak bu görev, yalnızca doktor unvanına sahip olmakla değil; aynı zamanda iş yeri hekimliği eğitimi alınarak resmi sertifika kazanımı ile mümkündür.
İş Yeri Hekimliği Nedir? Hangi Görevleri Kapsar?
İş yeri hekimliği, çalışan bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığını koruma ve geliştirme amacıyla uygulanan tıbbi bir disiplindir. Bu alanda görev yapan hekimler; işe giriş sağlık muayeneleri, periyodik kontroller, meslek hastalıklarının takibi ve bulaşıcı hastalıkların yayılmasının önlenmesi gibi çok yönlü görevleri yerine getirir.
Aynı zamanda iş yeri hekimi; işyerindeki hemşire ve sağlık personelini yöneten, onların görev dağılımlarını denetleyen kişidir. İşverenle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasında sağlıkla ilgili konularda resmi iletişimi sağlayan kilit kişidir. Gerekli hallerde, bakanlığa sunulmak üzere sağlık analiz raporları, risk değerlendirme sonuçları ve koruyucu planlamalar hazırlar.
İş Yeri Hekimi Olmak İçin Gerekli Koşullar Nelerdir?
İş yeri hekimi olmak isteyen adayların:
-
Türkiye’deki bir Tıp Fakültesi’nden mezun olmaları, ya da
-
Yurt dışındaki bir tıp fakültesinden mezun olup YÖK denkliği almış olmaları gerekir.
Ancak mezuniyet tek başına yeterli değildir. Adayların Bakanlık onaylı iş yeri hekimliği eğitimi programına katılması ve ardından merkezi sınavda başarılı olması yasal bir zorunluluktur.
İş Yeri Hekimliği Eğitimi Hangi Konuları Kapsar?
İş yeri hekimliği eğitimi, yetkilendirilmiş kurumlar tarafından sunulur ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gözetiminde yürütülür. Eğitim süresi:
-
180 saat teorik (90 saat asenkron + 90 saat senkron) ders,
-
40 saat uygulamalı saha eğitimi olmak üzere toplam 220 saattir.
Bu program kapsamında iş yeri hekimi adayları aşağıdaki konularda bilgi ve beceri kazanır:
-
Sağlık bilgisi ve temel koruyucu hekimlik uygulamaları
-
İş sağlığı ve güvenliği hukuku ve uygulamaları
-
İş kazalarının önlenmesi yöntemleri
-
Meslek hastalıklarının teşhisi ve korunma yolları
-
Çalışan psikolojisi ve stres yönetimi
-
Risk değerlendirme teknikleri ve sağlık raporlaması
-
Acil durum hazırlıkları ve ilk yardım koordinasyonu
Eğitimin sonunda girilen merkezi sınavdan en az 70 puan alan adaylar, iş yeri hekimliği sertifikasını almaya hak kazanır.
Sertifika Alım Süreci Nasıl İşler?
Eğitim sürecini tamamlayan adaylar, ÇSGB tarafından yapılan İSG sınavına katılır. Sınavda başarı elde edenlerin belgeleri, eğitim aldıkları kurum tarafından hazırlanır ve bakanlık onayına sunulur. Bu süreç yaklaşık 2 ila 4 hafta içinde tamamlanarak adaylara teslim edilir. Böylece hekimler, resmi iş yeri hekimi belgesi sahibi olurlar.
Sertifika Süresi Ne Kadardır?
Sertifikaların geçerlilik süresi 5 yıl ile sınırlıdır. Süresi dolan sertifikaların geçerli kalabilmesi için belge vize işlemiyapılması gereklidir. Vizesi yapılmamış belgeler yasal geçerliliğini kaybeder.
İş Yeri Hekimliği Eğitimi Ne Kadar Sürer?
Eğitim programı toplamda 2 ila 3 ay sürebilir. Asenkron oturumlar sayesinde katılımcılar kendi hızlarında ilerleyebilirken, senkron eğitimlerde canlı derslere aktif katılım gereklidir. Bu süreç, doktorların mevcut çalışma düzenine göre planlanabilir.
İş Yeri Hekimliği Eğitimi Ücreti Ne Kadardır?
2025 yılı itibarıyla iş yeri hekimliği kurs ücretleri, eğitimi düzenleyen kuruma göre farklılık göstermektedir. Ayrıca, sınav ve belge vize işlemleri için ek ücretler söz konusu olabilir. En güncel fiyat bilgileri için yetkili kurumların duyuruları takip edilmelidir.
İş Yeri Hekimi Maaşları Ne Kadar?
İş yeri hekimlerinin maaşları; görev yaptıkları iş yerinin:
-
Tehlike sınıfı,
-
Çalışan sayısı,
-
Çalışma şekli (tam/yarı zamanlı),
-
Bulundukları il ve sektör koşulları gibi değişkenlere bağlıdır.
2025 yılı için tam zamanlı iş yeri hekimlerinin maaş aralığı ortalama 90.000 TL ile 150.000 TL arasındadır. Daha düşük çalışan sayısına sahip işletmelerde, hekimler genellikle birden fazla iş yerinde yarı zamanlı görev yapmaktadır.
İş Yeri Hekimlerinin Çalışma Süreleri Ne Kadar?
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuatlar doğrultusunda, işyeri hekimlerinin aylık çalışma süreleri; iş yerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre yasal olarak belirlenmiştir. Yönetmeliğe göre:
-
Az tehlikeli iş yerlerinde: Kişi başı 4 dakika/ay
-
Tehlikeli iş yerlerinde: Kişi başı 6 dakika/ay
-
Çok tehlikeli iş yerlerinde: Kişi başı 8 dakika/ay
Bu süreler dikkate alınarak işyeri hekiminin toplamda kaç dakika görev yapması gerektiği hesaplanır. Örneğin, 100 çalışana sahip çok tehlikeli bir iş yerinde hekimin aylık çalışma süresi: 100 x 8 = 800 dakika, yani 13 saat 20 dakikaolacaktır.
Sertifikasız Görev Alınabilir mi?
Hayır. İşyeri hekimliği görevini yürütebilmek için geçerli ve onaylı bir sertifika sahibi olunması zorunludur. Sertifikası olmayan doktorların bu unvanla görev yapması hem mevzuata aykırıdır hem de ağır idari yaptırımlara neden olur.